Ogen, de poorten van de ziel 

Ik heb ze! Van die ogen waar je ALLES uit af kunt lezen. Zoals in die Bouquetreeks boekjes van vroeger, waarin ze elkaar diep in de ogen keken en WISTEN dat het goed zat. Dat is dan de leuke kant. Alhoewel ik ook weet dat ik in het verleden dan snel mijn ogen sloot omdat ik niet álles prijs wilde geven….. (zucht, die kwetsbaarheid ook altijd).

Maar met ALLES bedoel ik ook alles. Ook mijn boosheid, mijn irritatie, mijn vreugde, mijn blijheid, mijn afkeer, mijn liefde, mijn walging, mijn opwinding, mijn verbazing, mijn verwondering. En is dat altijd even handig? Uh nee. Hier geen pokerface (ja, mijn emoties zijn ook nog eens van de rest van mijn gezicht af te lezen). En ik vind het prima om mijn blijdschap te delen. En mijn trots straalt ook altijd van mijn gezicht af. Zeggen mijn zonen “mam, je hebt dan zo’n rare blije blik”.
Maar blijdschap faken, wordt dus heel lastig. Net doen alsof je iets grappig vindt, is niet te doen. En zéggen dat je het ergens mee eens bent, terwijl dat niet zo is, is onmogelijk. Ik onderneem een poging door mijn ogen wat dicht te knijpen als ik nep-glimlach, want dan ontstaan er lachrimpeltjes.

Ik heb heel lang gedacht dat niet iedereen van die alleszeggende ogen heeft. Maar het blijkt dat iedereens ogen signalen afgeven. Hele kleine microsignalen. Je pupillen die zich vergroten of vernauwen, lachrimpeltjes om de ogen, een frons erboven, de snelheid waarmee je knippert. Allemaal hele kleine signalen die de emotie van die persoon weergeven. ALS je deze signalen precies weet te lezen! Een tijd geleden was er een geweldige serie op tv “Lie to me”. Ging over een team dat zich gespecialiseerd had in het lezen van dit soort kleine signalen. Die mensen soms ook bewust provoceerden om erachter te komen welk signaal ze wanneer afgaven. Geweldig om te zien, vond ik dat.

Helaas hebben de meeste mensen zich niet op deze manier verdiept in het lezen van iemands ogen en de microsignalen. En helaas spelen onze eigen emoties ook een rol bij het lezen. En dus bij wat we dénken te lezen. Ik vind menselijke interactie bijvoorbeeld heel erg interessant. Ik vind het boeiend om te kijken hoe een gesprek tussen 2 mensen verloopt. Wat de één zegt, hoe de ander reageert, waarom de één dat dan weer niet snapt. Ouder-kind, 2 collega’s, winkelier-klant. Ik sla alleen maar gade, maar krijg ineens de vraag waarom ik partij voor de ander kies. Iemand leest dus afkeuring. Of ik observeer en krijg terug dat het leek alsof ik het beter wist. Wat in dit specifieke geval terug te voeren was tot iemands eigen onzekerheid.

En tuurlijk gebeurt dit ook bij mij. Want ik beslis ook door 1 oogopslag dat ik iemand niet mag, of dat iemand me raar aankijkt. En ik zelf creeer ik nep-lachrimpeltjes waardoor het voor de ander wel lastiger wordt.

Wist je dat er écht een kijk-etiquette is? Hoe lang kijk je iemand aan zonder dat die ander zich ongemakkelijk voelt? Hoe lang duurt het voor je zelf wegkijkt als iemand staart? Hoe vaak geef je niet een klein glimlachje als je ogen die van iemand kruisen die je niet kent? Want dat glimlachje schept vertrouwen. En dan hoop je dat die ander wegkijkt. Want hoe raar is het om als vreemden elkaar aan te blijven kijken. Om elkaar écht te zien. In elkaars binnenste te kijken. Je doet het zelfs niet met vrienden. Je kijkt elkaar even aan en daarna kijk je weer weg. Onze maatschappij schrijft regels voor mbt ons kijkgedrag en wie daarvan afwijkt (zónder dat van te voren af te spreken), is raar.

Ik vraag me af wat er zou gebeuren als we allemaal vanuit ons hárt met onze ogen zouden kijken. Dus in de ogen van een ander kijken, zonder onze eigen onzekerheden, zonder onze eigen oordelen, zonder onze angst voor afwijzing, zonder vraag om goedkeuring. Wat zouden we dan zien? Zouden we dan écht in de ziel van een ander kunnen kijken? En zouden we dat durven? Zouden we écht die connectie durven maken? En zouden we het durven om een ander in onze ziel te laten kijken? Zouden we het durven om ons helemaal bloot te geven aan de ogen van een ander? Van zomaar iemand? Van een kennis? Van een partner.

Er worden regelmatig oogcontactevenementen georganiseerd. Waarbij je dus 1 minuut tegenover een wildvreemde zit en elkaar aan blijft kijken. Die hele minuut lang. Af en toe denk ik…. Ja, leuk. Maar tot nu toe…. sluit ik toch echt weer gewoon mijn ogen en kijk de andere kant op.